MİLLÎ EDEBİYAT DÖNEMİ SANATÇILARI
ÖMER SEYFETTİN (1884-1920)
Hikâyeleri konularına göre aşağıdaki gibi sınıflanabilir:
Bunların dışında diğer önemli hikâyeleri: Yüksek Ökçeler, Diyet, Gizli Mabet, İlk Düşen Ak, Harem, Yüzakı, Aşk Dalgası, Eski Kahramanlar, Namus, Kurbağa Duası, Ferman, Eski Kahramanlar
ŞİİR: Ömer Seyfettin'in Şiirleri
GÜNLÜK: Ruzname
ÇEVİRİ: İlyada, Kalevela
ZİYA GÖKALP (1876-1924)
ESERLERİ:
ŞİİR: Kızıl Elma, Altın Işık, Yeni Hayat
DÜZYAZI: Malta Mektupları, Türkçülüğün Esasları, Türkleşmek- İslamlaşmak- Muasırlaşmak, Türk Medeniyeti Tarihi, Türk Töresi, Türk Ahlakı, Doğru Yol, Makaleler(10cilt), Terbiyenin Sosyal ve Kültürel Temelleri
MEHMET EMİN YURDAKUL (1869-1944)
ESERLERİ:
ŞİİR: Türkçe Şiirler, Tan Sesleri, Turan’a Doğru, Ey Türk Uyan, Türk Sazı, Ordunun Destanı, Zafer Yolunda, Aydın Kızları, Mustafa Kemal, Ankara, İsyan ve Dua
DÜZYAZILARI: Fazilet ve Asalet, Türk’ün Hukuku, Dante’ye…
ALİ CANİP YÖNTEM (1887-1967)
ESERLERİ
ŞİİR: Geçtiğim Yol
MAKALE: Milli Edebiyat Meseleleri, Cenap Bey’le Münakaşalarım
İNCELEME: Ömer Seyfettin, Epope
ANTOLOJİ: Türk Edebiyatı Antolojisi
MEHMET FUAT KÖPRÜLÜ (1890-1966)
ESERLERİ
İNCELEME: Türk Edebiyatında İlk Mutasavvıflar, Türk Edebiyatı Tarihi, Türk Saz Şairleri, Divan Edebiyatı Antolojisi, Türk Edebiyatı Üzerine Araştırmalar, Azeri Edebiyatına Ait İncelemeler, Türkiye Tarihi, Osmanlı Devleti’nin Kuruluşu
HAMDULLAH SUPHİ TANRIÖVER (1885-1966)
ESERLERİ
HİTABET: Dağ Yolu
MAKALE: Günebakan
AHMET HİKMET MÜFTÜOĞLU (1870-1927)
ESERLERİ:
Haristan ve Gülistan (Diken ve Gül Bahçesi): Servetifünun dönemi yazdığı öykülerinin yer aldığı eserdir. Kısa ve lirik öykülerden oluşur. Dil ağırdır. Haristan, içinde kadın bulunmayan ada; Gülistan, sadece kadınların yaşadığı adadır. Mutluluk bu iki adanın birleşmesidir.
Çağlayanlar: 1922’de yayımlanmıştır. Milli edebiyata bağlı olarak yazdığı öyküler yer alır. Türk kültürünü ve milli değerleri yansıtan on altı hikâyeden oluşur.
Gönül Hanım: Tek romanıdır. Türkçülük düşüncesini işler.
YAKUP KADRİ KARAOSMANOĞLU(1889-1974)
ROMANLARININ KONUSU
Kiralık Konak’ta, Tanzimat’la başlayan Batılılaşmanın Türk toplumundaki etkisi ve üç nesil arasındaki çatışmayı,
Nur Baba’da, tekkelerin toplumda neden olduğu yıkımları ve Bektaşi tarikatındaki bozulmaları,
Hüküm Gecesi’nde, II. Meşrutiyet dönemi parti kavgalarını,
Sodom ve Gomore’de, İstanbul’un işgali sırasındaki yozlaşmış toplumu, ahlaki çöküntüleri,
Yaban’da, Kurtuluş Savaşı yıllarında Anadolu köylüsünün durumunu, aydın-halk çatışmasını
Ankara’da, Atatürk devri Ankara’sı, Cumhuriyet’in ilk yılları ve kuruluş yıllarının coşkusu,
Bir Sürgün’de, II.abdülhamit’e karşı Paris’e kaçan Jön Türkleri
Panorama I’ de, Cumhuriyet’in ilanından sonraki devrimlerin topluma yansıması
Panorama II’ de, M. Kemal Atatürk’ün ölümünden sonraki yılları
Hep O Şarkı’ da, Abdülaziz dönemindeki toplumsal yaşam
ESERLERİ:
Roman: Kiralık Konak, Hüküm Gecesi, Nur Baba, Yaban, Sodom ve Gomore, PanoramaI-II, Ankara, Hep O şarkı, Bir Sürgün
Öykü: Bir Serencam, Rahmet, Milli Savaş Hikâyeleri
Mensur Şiir: Erenlerin Bağından Okun Ucundan
Oyun: Nirvana, Sağanak, Veda, Mağara
Anı: Zoraki Diplomat(Elçilik anıları), Anamın Kitabı(Çocukluk anıları), Vatan Yolunda(Kurtuluş Savaşı anıları), Politikada 45 Yıl( Siyasi Anıları), Gençlik ve Edebiyat Hatıraları
Monografi: Ahmet Haşim, Atatürk
Makale: Ergenekon(2cilt), Kadınlık ve Kadınlarımız, Seçme Yazılar
REŞAT NURİ GÜNTEKİN ( 1889-1956)
ESERLERİ
ROMAN: Dudaktan Kalbe, Akşam Güneşi, Acımak, Damga, Kızılcık Dalları, Eski Hastalık, Miskinler Tekkesi, Bir Kadın Düşmanı, Gökyüzü, Değirmen, Ateş Gecesi, Gizli El, Harabelerin Çiçeği(ilk romanı), Kavak Yelleri, Son Sığınak, Kan Davası
HİKÂYE: Roçild Bey, Eski Ahbap, Tanrı Misafiri, Sönmüş Yıldızlar, Gençlik ve Güzellik, Olağan İşler, Leyla ve Mecnun, Nenesi Kro, Aşk Mektupları
TİYATRO: Eski Borç, Eski Şarkı, Hançer, Eski Rüya, Ümidin Güneşi, Gazeteci Düşmanı, Şemsiye Hırsızı, İhtiyar Serseri, Taş Parçası, Hülleci, Bir Köy Öğretmeni, İstikla, Balıkesir Muhasebecisi, Tanrı Dağı Ziyafeti, Bir Kır Eğlencesi
GEZİ: Anadolu Notları I-II
HALİDE EDİP ADIVAR(1884-1964)
ESERLERİ
Roman: Heyula, Raik’in Annesi, Seviye Talip, Handan, Yeni Turan, Son Eseri, Mevud Hüküm, Vurun Kahpeye, Ateşten Gömlek, Kalp Ağrısı, Sinekli Bakkal, Zeyno’nun Oğlu, Yolpalas Cinayeti, Sonsuz Panayır, Tatarcık, Akile Hanım Sokağı, Kerim Ustanın Oğlu, Sevda Sokağı Komedyası, Çaresiz, Hayat Parçaları
Hikâye: Harap Mabetler, Dağa Çıkan Kurt, Kubbede Kalan Hoş Seda, İzmir’den Bursa’ya(Y. Kadri, Falih Rıfkı ve Asım Us’la birlikte)
Anı: Mor Salkımlı Ev, Türk’ün Ateşle İmtihanı
Tiyatro: Maske ve Ruh, Kenan Çobanları
REFİK HALİT KARAY (1888-1965)
ESERLERİ:
Roman: Yezit’in Kızı, Sürgün, Nilgün, Çete, Anahtar, Bugünün Saraylısı, İstanbul’un İç Yüzü( I. Dünya Savaşı yıllarında, çıkarları doğrultusunda siyasetle bağlantı kurarak zengin olanları eleştirdi.), Sonuncu Kadeh, Yer Altında Dünya Var, Deli, Dişi Örümcek, İki Bin Yılının Sevgilisi, İki Cisimli Kadın, Karlı Dağdaki Ateş, Dört Yapraklı Yonca, Ayın On Dördü, Yüzen Bahçe, Bu Bizim Hayatımız.
Hikâye: Memleket Hikâyeleri, Gurbet Hikâyeleri
Hiciv: Sakın Aldanma-İnanma-Kanma, Kirpinin Dedikleri, Agop Paşa’nın Hatıraları, Guguklu Saat, Ay Peşinde, Tanıdıklarım
Günlük: Bir İçim Su, Tanrı’ya Şikâyet
Anı: Minelhab İlelmihrab, Bir Ömür Boyunca
MUSAHİPZADE CELAL (1870 – 1959)
Millî edebiyat dönemi oyun yazarıdır.
Şinasi’nin tiyatroda tutturduğu yolu devam ettirmiştir.
İlk eseri “Türk Kızı”dır.
Daha çok töre komedisi özelliği taşıyan müzikli eserler yazar.
Oyunlarının konularını genellikle tarihten alır.
“İstanbul Efendisi”nde toplum eleştirisi yapmıştır.
Teknik bakımından zayıf ama gözlem, tarihi ayrıntı ve yergi bakımlarından başarılı komediler yazmıştır.
Konularını Osmanlı İmparatorluğu’ndan, kendi deyişiyle “tarihin gölgesi altında hayal meyal seçilen halk hayatından” almıştır.
Eserleri:
Tiyatro: Köprülüler, Fermanlı Deli Hazretleri, Aynaroz Kadısı, Bir Kavuk Devrildi, Macun Hokkası, Yedekçi, Kaşıkçılar, Lale Devri, Türk Kızı, Bir Kavuk Devrildi, Mum Söndü, Mum ve Gönül, Balaban Ağa, Selma…
İBNÜRREFİK AHMET NURİ SEKİZİNCİ (1874 – 1935)
Dönemin tanınmış güldürü yazarlarındandır.
Fransızcadan yaptığı uyarlamalarla da tiyatromuza birçok oyun kazandırmıştır.
O yılların Fransız güldürülerinin etkisi sezilen oyunlarında dili iyi kullandığı gibi, oyun tekniği yönünden de oldukça başarılı sayılır.
Eserleri:
Tiyatro: Türk Kızı, Köprülüler, İstanbul Efendisi, Lâle Devri, Macun Hokkası, Yedekçi Kaşıkçılar, Atlı Ases, Demirbaş Şarl, Moda Çılgınları, İtaat İlâmı, Fermanlı Deli Hazretleri, Aynaroz Kadısı, Kafes Arkasında, Bir Kavuk Devrildi, Mum Söndü, Pazartesi-Perşembe, Gül ve Gönül, Balaban Ağa, Selma, Genç Osman, Gücü Gücü Yetene, Kadın Tertibi, Kısmet Değilmiş gibi kendi yazdığı; Hisse-i Şayia, Sekizinci, Ceza Kanunu gibi uyarlama oyunları vardır.
AKA GÜNDÜZ (1886 – 1958)
İlk ürünleri Selanik’te Çocuk Bahçesi ve Genç Kalemler dergilerinde yayımlandı.
Millî edebiyat akımına katıldıktan sonra tanınmaya başladı.
Şiir, tiyatro, hikâye, roman türlerinde eserler verdi; gazeteci olarak onlarca dergide yazılar yazmıştır.
Sade, sıcak bir dille yazdığı romantik-realist, popüler romanlarıyla geniş çevrelerce sevildi.
Eserleri:
Hikâye: Türk Kalbi, Kurbağalar, Bu Toprağın Kızları
Roman: Dikmen Yıldızı, Yayla Kızı, Bir Şoförün Gizli Defteri
YUSUF AKÇURA (1876 – 1935)
1904 yılında Mısır’da (Türk adlı bir gazetede) yayımladığı "Üç Tarz-ı Siyaset" adlı makalesi onu Türk siyasal hayatında önemli bir isim haline getirdi.
Türkçülük akımının manifestosu kabul edilen bu makalede Akçura, Osmanlının toparlanabilmesi için üç ana görüşün (Osmanlıcılık, Türkçülük, Batıcılık) bulunduğunu ve bunlar arasında en uygununun Türkçülük olduğunu savunmuştur.
Eseri:
Makale: Üç Tarz-ı Siyaset
RIZA TEVFİK BÖLÜKBAŞI (1869 – 1949)
“Filozof Rıza” olarak anılmıştır.
Başlangıçta Abdülhak Hamit Tarhan ve Tevfik Fikret etkisinde aruz ölçüsüyle şiirler yazmıştır.
Zamanla asıl edebi kişiliğini oluşturan Âşık Tarzı ve Dini -Tasavvufi halk şiiri geleneğinden faydalanarak duygulu, içten koşma ve nefesler yazmıştır.
Felsefe, edebiyat tarihi alanlarında da eserleri vardır.
“Uçun Kuşlar” adlı şiiri geniş kesimlerce sevilmiştir.
Eseri:
Şiir: Serab-ı Ömrüm
Düzyazı: Felsefe Dersleri
Çeviri: Ömer Hayyam ve Rubaileri
MİTHAT CEMAL KUNTAY (1885 – 1956)
Vatan, millet konularında aruzla yazdığı epik ve lirik şiirleriyle tanınmıştır.
“Üç İstanbul” adlı önemli bir romanı vardır.
“Üç İstanbul” romanı Abdülhamit, Meşrutiyet ve Mütareke dönemleri İstanbul’unu konu edinir. Eser, çökmüş kurumları ve yozlaşmış insanların aşk, çıkar ilişkilerini ele alırken daha geniş boyutta Osmanlı Devleti’nin hangi şartlar ve kişilikler altında çöktüğünü de sergiler.
Eserleri:
Şiir: Türk’ün Şehnamesi
Monografi: Namık Kemal, Mehmet Akif
Roman: Üç İstanbul
EBUBEKİR HAZIM TEPEYRAN (1864 – 1947)
Nabizade Nazım’ın Karabibik’inden sonra köyü konu edinen ikinci eser olan “Küçük Paşa” romanıyla tanınmıştır. Bir köylü kadınla oğlunun hayat hikâyesini anlattığı bu romanda Anadolu köyü gerçek ve nesnel çizgilerle yansıtılmıştır.
Eserleri:
Roman: Küçük Paşa
Hikâye: Eski Şeyler
Anı: Belgelerle Kurtuluş Savaşı Anıları, Zalimane Bir İdam Hükmü
Şiir: Kar Çiçekleri
MİLLİ EDEBİYAT DÖNEMİ BAĞIMSIZ SANATÇILAR İÇİN TIKLAYINIZ!!!