MAVİCİLER
MAVİCİLER:
- Attila İlhan’ın 1952-1956 yıllarında çıkardığı derginin adı olan “MAVİ” dergisi etrafında toplanan Orhan Duru, Ferit Edgü, Demir Özlü, Demirtaş Ceyhun, Yılmaz Gruda, Ahmet Oktay gibi sanatçıların oluşturduğu topluluktur.
- Garip Akımına ve egemen sanat anlayışına karşı çıkmışlardır. Garipçileri şiiri basitleştirmekle suçlamışlardır. Yoğun, mecazlı, trajik duygularla örülü bir sanat yaratmak istemişlerdir.
- Toplumsal gerçekleri savunmayı benimsemişlerdir. Serbest şiir geleneğini daha da ilerletmişlerdir. Şiirin basit olamayacağını, derin, içli olması gerektiğini savunmuşlardır.
- Şairane bir sanat anlayışının temsilcileridir, bir akım niteliği kazanamadan dağılmışlardır.
- Ulusal, batılı, sosyal ve aydınlık bir sanat yolunu benimserler.
- A. İlhan, Elde Var Hüzün adlı şiir kitabında, “Mavi Hareketi ya da Sosyal Realizm diye bilinen kampanyayı başlattım.” der.
ATTİLA İLHAN(1925-2005)
- Lise yıllarında mektuplaştığı kız arkadaşına yazdığı Nazım Hikmet şiiri yüzünden tutuklanmış, okuldan uzaklaştırılmış ve kendisine Türkiye’nin hiçbir yerinde okuyamayacağına dair belge verilmiştir. 1944 yılında okuma hakkını kazanmış, üniversite yıllarında Paris’e giderek Nazım Hikmet’i kurtarma hareketine katılmıştır. Türkiye’ye geri dönüşünde “Gerçek” dergisindeki yazısından dolayı soruşturmaya uğrayınca tekrar Paris’e gitmiş ve burada Fransızcayı ve Marksizm’i öğrenmiştir.
- 1941’de ilk şiiri “Balıkçı Türküsü”nü Yeni Edebiyat Dergisi’nde yayımlamıştır.
- Cabbaroğlu Mehemmed adlı şiiri ile 1946 CHP ikincilik şiir ödülünü(lise son) almıştır.
- Maviciler adıyla tanınan toplumcu gerçekçi şiir akımını başlatmış, şiire yeni bir ses, kendine özgü bir duyarlık getirmiştir. Garipçilere ve II. Yenicilere karşı çıkmıştır. Nazım Hikmet’in şiirinin ses yapısı, içeriği ve imge düzeni Attila İlhan’ı etkilemiştir.
- Toplumcu gerçekçi şiir anlayışını benimsemiş, halk ve divan şiirinin özelliklerinden yararlanmış, folklor öğelerini kullanmış, bunları çağdaş şiir anlayışıyla kaynaştırmıştır. Lirik tarzda yazdığı şiirlerinde sanatlı ve şairane bir söyleyişle uzak çağrışımlara yer vermiş; bireysel, ulusal ve evrensel değerler üzerinde durmuştur.
- Şiirlerinde bağımsızlık, özgürlük, eşitlik, barış, halkçılık; modern insanın sıkıntılarını, bunalımlarını, şakı dile getirmiştir.
- Toplumcu gerçekçiliğin(sosyal realizm) önemli isimlerindendir. İkinci Yeni’yi bir yozlaşma olarak görür. Geniş bir imge dünyasına sahiptir.
- Sinema tekniğini kullanır, adeta kamerasını kalabalıklar üzerinde gezdirir.
- Günlük dilde artık kullanılmayan çok eski sözcükleri, Fransızca-Almanca sözcükleri birlikte kullanır.
- Kendine özgü bir imla tarzı oluşturmuştur. Şiirlerinde noktalama işaretlerini ve büyük harfleri kullanmamıştırCanlı konuşma diline, argoya, halk deyimlerine yer vermiştir.
- Şiirleri, toplumcu gerçekçi dönem, bireyin kendi varlığını ve evrendeki yerini sorguladığı dönem, neoklasik(divan şiiri) dönem olmak üzere 3 dönemde incelenebilir.
- “Kartallar Yüksek Uçar”, “Yarın Artık Bugündür” dizilerinin senaryolarını yazmıştır.
- Şiir dışında roman, deneme, gezi kitabı, Ali Kaptanoğlu imzasıyla senaryolar yazmıştır.
Şiir: Duvar, Sisler Bulvarı, Yağmur kaçağı, Ben Sana Mecburum, Bela Çiçeği, Yasak Sevişmek, Tutuklunun Günlüğü, Böyle Bir Sevmek, Elde Var Hüzün, Korkunun Krallığı, Ayrılık Sevdaya Dahil, Kimi Sevsem Sensin
Roman: Sokaktaki Adam, Zenciler Birbirine Benzemez, Kurtlar Sofrası, Fena Halde Leman, O Sarışın Kurt, Haco Hanım Vay,
Aynanın İçindekiler(Bıçağın Ucu, Sırtlan payı, Yaraya Tuz Basmak, Dersaadet’te Sabah Ezanları, O Karanlıkta Biz), Allah’ın Süngüleri: Reis Paşa, Gazi Paşa
Gezi: Abbas Yolcu,
Deneme: Yanlış Kadınlar Yanlış Erkekler, İkinci Yeni Savaşı, Batı’nın Deli Gömleği
Öykü: Yengecin Kıskacı
Anı: Hangi Sol, hangi Batı, Hangi Sağ, Hangi Atatürk, Hangi Edebiyat, Hangi Laiklik, Hangi Küreselleşme, Hangi....
Cumhuriyet Söyleşileri: Bir sap Kırmızı Gül...
Müzik Albümleri: Ben Sana Mecburum, AN Gelir
ORHAN DURU(1933-2009)
- Öykü ve deneme yazarlığının yanı sıra tiyatro uyarlamaları da bulunan Duru'nun ilk öyküsü, 1953 yılında Küçük Dergi'de yayımlandı. Mavi, Evrim, Yeni Ufuklar, Pazar Postası, Yelken ve Dost dergilerindeki yazılarıyla dikkat çeken Duru, Ağır İşçiler adlı öyküsüyle 1970 TRT Sanat Ödülleri Yarışmasında başarı ödülü kazandı. 1950 kuşağı öykücülerindendir.
- İngilizce science-fiction sözünü Türkçe'ye bilim-kurgu olarak tercüme eden, kullanan ve bu sözcüğü Türkçe'ye kazandıran kişidir.
Eserleri: Bırakılmış Biri, Denge Uzmanı, Ağır İşçiler, Yoksular Geliyor, Şişe, Bir Büyülü Ortamda, Kısas-ı Enbiya, Kıyı Kıyı Kent Kent, Hormonlu Kafalar, İstanbulin, Küp
FERİT EDGÜ(1936- )
- Öykücü, şair, romancı, deneme yazarı.
- Yazılarında edebiyatın konumu, yazarın özgün koşulları ve nitelikleri üzerine düşünceleriyle dikkat çekti. Plastik sanatlar alanındaki deneme, eleştiri ve tartışmalarıyla ilgi uyandırdı. Romanlarında "niçin" sorusundan çok "nasıl" sorusu üzerinde durdu. Çevresiyle uyum sağlayamayan bireyin sorunlarına eğildi. "O" adlı romanı, Onat Kutlar'ın senaryosuyla Erden Kıral tarafından "Hakkâri'de Bir Mevsim" adıyla filme çekildi. 1950 kuşağı öykücülerindendir.
Roman: Kimse, O/Hakkari’de Bir Mevsim, Eylül’ün Gölgesinde Bir yazdı
Öykü: Bozgun, Av, Bir Gemide, Doğu Öyküleri...
Deneme: Ders Notları, Yazmak Eylemi, Sözlü/Yazılı,
Şiir, anı, biyografi, çocuk kitabı türlerinde de eserleri vardır.
DEMİR ÖZLÜ(1935- )
1950 kuşağı hikâyecilerindendir. Öykü, deneme, eleştiri ve çevirileri Mavi, A, Pazar Postası, Yeni Ufuklar, Soyut, Somut, Yeni Edebiyat, Gösteri ve Adam Öykü dergilerinde yayınlandı. 1980'den sonra roman, anlatı, anı ve gezi kitaplarına ağırlık verdi.
ESERLERİ:
Bunaltı(öykü), Bir Küçük Burjuvanın Gençlik Yılları(roman), Sürgünde 10 Yıl (Anı)
DEMİRTAŞ CEYHUN(1934-2009)
Hikâye, roman ve inceleme kitapları yazarı
Yapıtları: Çamasan, Ah Şu Biz Kara Bıyıklı Türkler, Yakılacak Adam Aziz Nesin, Ah Şu Biz Göçebeler... Horozlu Ayna (çocuk kitabı)
AHMET OKTAY(1933-…)
Mavi hareketi içinde yer almıştır. Toplumcu sanata bağlı sanatçılardandır. Gazetecilik yapmıştır.
Şiir: Her Yüz Bir Öykü Yazar, Sürgün, Sürdürülen Bir Şarkının Tarihi, Yol Üstündeki Semender, Söz Acıda Sınandı….
Deneme, inceleme, araştırma, anı, oyun, eleştiri türünde de eserleri vardır.
1960 SONRASI MİSTİK DUYARLILIK!!!
Yorumlar -
Yorum Yaz