İslam Etkisindeki Türk Edebiyatı Ve Özellikleri

Türkler İslam ordularıyla 8. yüzyılda karşılaşmış, müslümanların Maveraünnehir bölgesine kadar yayılmalarıyla, onlarla komşu olmuştur. İslam ordusu Türklerle topyekün bir savaşa girmemiş, daha çok ticaret yoluyla ilişkileri geliştirmişlerdir. Zamanla gelişen dostluklar Türklerin bölük bölük İslama girmesiyle neticelenmiş 10. asırda çoğu, müslümanlığı kabul etmiştir.

Karahanlıların hükümdarı Satuk Buğra Han‘ın İslamı kabul etmesiyle, Türkler İlk İslami Türk Devleti‘ni de kurmuş oldular.

 İslamiyet’in Türk Kültürü ve Yaşayışına Etkisi

İslam öncesi devrede Türklerin kendine özgü bir kültürü ve medeniyeti vardı. Türkler arasında sosyal dayanışma gelişmişti. İnsanları gözetmek, açları doyurmak adaletten ayrılmamak, tecrübelerden yararlanmak, iyilikleri emretmek gibi konular Göktürk Abideleri’nde sözü edilen değerlerdir. Yiğitlik anlayışı, fedakârlıklar, güçsüzlerin elinden tutmak gibi durumlar Türk milletinin belli başlı özelliğiydi. Uygurlar devrinde de “hak-hukuk” kavramı önemsenen bir konuydu. İslamiyet’in sınırlarına gelip dayanması ile Türkler kendi huy ve doğalarına uygun hayatlarına yabancı olmayan bir dinle karşılaştılar. İslamiyet’te önceki değerlerin daha gelişmiş şeklini buldular. İslam uygarlığı Türk kültürünü yeni değerlerle zenginleştirdiği gibi Türkler de bu uygarlığa özellikle hat, tezhip sanatlarıyla ve mimarlıkta büyük katkılar yaptılar.

XI. ve XII. yüzyıllarda Türk toplumu arasında Arapça ve Farsçayı bilen aydın bir zümre doğdu. Bunlar, bir hazırlık devresinden sonra İslamiyet etkisinde eserler vermeye başladılar. Bu eserleri yeni girdikleri kültürden pek çok kelime ve terimler alarak verdiler. Eserlerde eski nazım şekilleri ve önceden işlenen konular yanında yeni nazım şekillerine ve yeni konulara da yer verdiler. Sagu ve koşuk gibi nazım şekillerinden başka kaside, mesnevi, gazel nazım şekilleriyle de şiirler yazdılar. Ancak Türkler bunları doğrudan doğruya Araplardan almadılar. Eskiden beri komşuluk yaptıkları ve kendilerinden önce Müslüman olan Farsların edebiyatını örnek aldılar. Ortaya konan eserlerde başta Kuran olmak üzere hadisler, siyer, efsaneler, menkıbeler ve sosyal hayat, geniş ölçüde yer aldı. Böylece Türk edebiyatı da zamanla ortak İslam edebiyatının önemli bir parçası oldu.

 HALK EDEBİYATI KONUSUNA ULAŞMAK İÇİN TIKLAYINIZ!!!