• Realizmin etkisinde kaldılar.
• Halkın ve Anadolu insanının yaşamını işlediler.
• Birinci Dünya Savaşı ve Milli Mücadele konularını işlediler.
• Halk-aydın ilişkisi ve Doğu-Batı çatışmasını ele aldılar.
• Ahlaki bozukluklar, hurafeler, yanlış Batılılaşma üzerinde durdular.
• Atatürk ilke ve inkılaplarını eserlere yansıttılar.
• Maupassant ve Çehov tarzı hikâyeler yazdılar.

Sanatçılar: Reşat Nuri Güntekin, Halide Edip ADIVAR, Refik Halit KARAY, Mithat Cemal KUNTAY, Bahaeddin ÖZKİŞİ, Mustafa Necati SEPETÇİOĞLU, Memduh Şevket ESENDAL

Mustafa SEPETÇİOĞLU(1932-2006)

• Ağırlıklı olarak Türk tarihini işlemiştir.
• İlk romanlarında Malazgirt Zaferi’nden İstanbul’un fethine uzanan bir çizgide Türk tarihini konu almıştır.
• Nehir roman denilen ve Anadolu’nun Türkleşmesini anlatan kitap serisinin ilki “Kilit”tir. Bu kitabı, “Anahtar”, “Kapı”, “Konak”, “Üçler-Yediler-Kırklar”, “Bu Atlı Geçide Gider” takip etmiştir.
• Son dönem romanlarında Türkiye’deki toplumsal değişimi ve sonuçlarını anlatmıştır.

Eserleri:

Roman: Kilit, Anahtar, Kapı, Konak, Çatı, Üçler-Yediler-Kırklar, Bu Atlı Geçide Gider, Geçitteki Ülke, Darağacı, Ebemkuşağı, Sabır, Gece Vaktinde Gündönümü, Cevahir ile Sadık Çavuşun Buğday Kamyonu, Karanlıkta Mum Işığı, Güneşin Dört Köşesi, Ve Çanakkale 1 (Geldiler), Ve Çanakkale 2 (Gödüler), Ve Çanakkale 3(Döndüler), Kutsal Mahpus, Yeşili Hoca Ahmet

Hikâye: Abdürrezzak Efendi, Menekşeler Ölmemeli, Bir Büyülü Dünya ki

Destan: Bozkurt Destanı

Oyun: Büyük Otmarlar, Trampacılar, Köprü, Yunus Emre, Son Bloklar

 

MEMDUH ŞEVKET ESENDAL(1883-1952)

• Edebiyatımızda Çehov Tarzı öykünün ilk temsilcisidir.
• Kişilerin günlük yaşamda dikkat çekmeyen yönlerini anlattığı öyküleri ile tanınır.
• Güçlü bir gözlem yeteneğine sahiptir.
• Kendi ifadesiyle “topluma ayna tutan” bir sanatçıdır. Toplumun aksayan yanlarını, insanların sorunlarını işlemiş, insanların psikolojik sorunlarına ruhsal durumlarına değinmiştir.
• Öyküyü gereksiz süslemelerden arındırmıştır.
• Dili, konuşma dilidir.
• Eserlerinde, sıradan insanların gündelik yaşamlarını anlatmıştır.
• Hayatı ve olayları nesnel bir şekilde yansıtmıştır. “Edebiyatsız edebiyat yapmak” derdindedir.
• Kişilerini daha çok İstanbul Aksaray’daki orta tabakadan seçmiştir.

Eserleri:

Hikâye: Otlakçı, Mendil Altında, Hava Parası, Temiz Sevgiler, Veysel Çavuş, Kelepir, Ev Ona Yakıştı, Bir Kucak Çiçek, Bizim Nesibe, Gödeli Mehmet, Gönül Kaçanı Kovalar, Güllüce Bağları Yolunda, Sühan Külbastısı

Roman: Ayaşlı ve Kiracıları, Vassaf Bey, Miras.

AYAŞLI VE KİRACILARI

      Memduh Şevket Esendal’ın  yayımladığı ilk romandır. Daha önce Vakit gazetesinde tefrika edilmiş; 1934'te de kitap olarak yayımlanmıştır. Eser, 1942’de CHP Roman Yarışması’nda beşincilik ödülü almıştır. Eser, 1989’da TV dizisi olarak uyarlanmış ve yönetmen Tunca Yönder tarafından çekilmiş bu dizi, TRT'de yayımlanmıştır.

       Memduh Şevket Esenda'ın, 1923’ten sonra Ankara’da yaşanan sosyal ekonomik ve kültürel değişimi gözler önüne sermek amacıyla yazmış olduğu bir romanıdır.   Küçük bir Anadolu şehrinden dev bir kent olma yolunda ilerleyen Ankara’daki siyasi, sosyal ve kültürel değişimin boyutlarını nitelik ve niceliklerini ortaya koyan roman,   Ankara’daki yeni ve farklı hayat tarzı ile eski hayat düzenin nasıl kaynaştığını ve çatıştığını sergileyen bir yapı ve bakış açısı ile sosyal bir roman karakteri kazanmaktadır.

     Ayaşlı’nın kiraya verdiği evde bir araya gelen her biri ülkenin farklı köşelerinden gelen, her biri ayrı ayrı, eğitim, kültür ve yaşam felsefesine sahip olan insanların tek bir mekânda bir araya gelerek minyatür bir Ankara oluşturmalarını dile getirmektedir.

     Ayaşlı’nın pansiyonuna yerleşen; kimisi aydın, kimisi kumarcı, kimisi sarhoş, kimisi hayatını kazanmak için dişiyle tırnağı ile çalışan, kimisi zengin, kimisi, kumarbaz, kimisi üçkâğıtçı, kimisi şehvet düşkünü… İnsanların yaşamlarından o dönemdeki Ankara panoraması aktarılmıştır.  Kısaca Ayaşlı’nın Pansiyonu o dönemde Ankara’da yaşayan insan tiplerinin toplandığı minyatür bir Ankara’dır.

 

VASSAF BEY 

Bu romanında da Ankara’yı mekân seçen Memduh Şevket Esendal, bu romanında da 1930’lu yıllarındaki Ankara’da yaşayan  genç bir kızın  evlilik öyküsü ve gündelik hayatını  Ankara’nın sosyal, ekonomik, kültürel hayatını gözler önüne serecek bir şekilde aktarmıştır.

 

MİRAS

Osmanlı Devleti’nin çözülme sebeplerini Yakup Kadri’nin Kiralık Konak adlı eserini anımsatır şekilde ele alır. Herkes Efendi’yi soymaya çalışır. Sonunda büyük konak yıkılır. Bu roman Meslek gazetesinde yayımlanırken yarım kalmıştır.

 

EMİNE IŞINSU

• Halide Nusret Zorlutuna’nın kızıdır.
• Yazın hayatına şiirle girdi ve “İki Nokta” adlı şiir kitabını çıkardı.
• 1980 öncesi ortamı, Balkanlardan göçen ailelerin, diğer dış Türklerin kalıcı dramlarını anlatan roman, hikaye ve oyunlarıyla tanındı.
• “Bir Yürek Satıldı” oyunuyla TRT Ödülü’nü kazandı.
• “Ak Topraklar” adlı romanıyla Türk Edebiyatı Vakfı Ödülü’nü, “Küçük Dünya” adlı romanıyla Turizm Bakanlığı Ödülü’nü, “Sancı” romanıyla Türkiye Milli Kültür Vakfı Ödülü’nü, “Cambaz” romanıyla Türkiye Yazarlar Birliği Ödülü’nü kazandı.

Romanları: Küçük Dünya, Azap Toprakları, Ak Topraklar, Sancı,  Cambaz, Tutsak, Çiçekler Büyür, Atlıkarınca, Nisan Yağmuru…

Tiyatroları: Bir Yürek Satıldı, Bir Milyon İğne…

Hikâye: Bir Gece Yıldızlarla…

Deneme: Dost Diye Diye

 

 AKA GÜNDÜZ (1886 – 1958)

• İlk ürünleri Selanik’te Çocuk Bahçesi ve Genç Kalemler dergilerinde yayımlandı.
• Milli Edebiyat akımına katıldıktan sonra tanınmaya başladı.
• Şiir, tiyatro, hikâye, roman türlerinde eserler verdi; gazeteci olarak onlarca dergide yazılar yazmıştır.
• Sade, sıcak bir dille yazdığı romantik-realist, popüler romanlarıyla geniş çevrelerce sevildi.
• “Dikmen Yıldızı” kurtuluş savaşını anlatır.

Eserleri:

Hikâye: Türk Kalbi, Kurbağalar, Bu Toprağın Kızları, Türk’ün Kitabı

Roman: Dikmen Yıldızı, Yayla Kızı, Bir Şoförün Gizli Defteri, İki Süngü Arasında

Tiyatro: Muhterem Katil, Mavi Yıldırım

MİTHAT CEMAL KUNTAY (1885 – 1956)

• Edebiyatımızın en tanınmış milliyetçi şairlerindendir.
• Atatürk’ün 30 Ağustos Zaferi’nden önce “Vatan Hisleri” şiirini mecliste okumasıyla tanınmıştır.
• “Bayrakları bayrak yapan üstündeki kandır.

           Toprak, eğer uğrunda ölen varsa vatandır.” dizeleriyle tanınır.

• Vatan, millet konularında aruzla yazdığı epik ve lirik şiirleriyle tanınmıştır.

• “Üç İstanbul” adlı önemli bir romanı vardır.

“Üç İstanbul” romanı Abdülhamit, Meşrutiyet ve Mütareke dönemleri İstanbul’unu konu edinir. Eser, çökmüş kurumları ve yozlaşmış insanların aşkını, çıkar ilişkilerini ele alırken daha geniş boyutta Osmanlı Devleti’nin hangi şartlar ve kişilikler altında çöktüğünü de sergiler. Televizyon dizisine de çevrilmiştir.

Eserleri:

Şiir: Türk’ün Şehnamesi

Monografi: Namık Kemal, Mehmet Akif

Roman: Üç İstanbul

---

Yorumlar - Yorum Yaz

---