SERVETİFÜNUN ŞAİRLERİ

TEVFİK FİKRET(1867-1915)

• Servetifünun edebiyatında şiir alanındaki en büyük temsilcidir.
• Kendisini "fikri, irfanı ve vicdanı hür bir sanatçı” olarak nitelendirmiştir.
• Şiirleri önceleri doğa betimlemeleri(Aveng-i Şühur, Yağmur, Ufuk ve Hilal, Şehitlik), bireysel duyguları anlatan bazı lirik şiirler(Tesadüf, Sel Olmazsan), günlük yaşamda karşılaşılan kimi olay ya da görünümlerle ilgili şiirler(Ramazan Sadakası, Hasta Çocuk, Balıkçılar) türünde şiirler yazarken II. Abdülhamit’in son yıllarında Meşrutiyet Dönemi içinde (1901-1915) toplumsal sorunlara eğilir. Bu nedenle sanat yaşamı iki döneme ayrılır:

Servetifünundaki çalışmaları oluşturur. Bu dönemde işlediği konular aşk, doğa ve günlük yaşamda karşılaşılan bazı küçük olaylardır. Bu dönemde “Sanat, sanat içindir.” Anlayışını benimsemiştir.

II. Dönem: Servetifünundan sonra (1901-1915):
     Bu dönemde toplumsal konulara yönelmiştir. “hürriyet” ve “vatan” bu şiirlerindeki başlıca temalardır. Bilim, fen, teknik, insanlık gibi konuları da işlemiştir. “ Toplum için sanat” anlayışına bağlı kalmıştır. İlk dönem şiirlerindeki bireysel acıma bu dönemde toplumsal başkaldırıya dönüşür.

• Şiirde anlamın bir beyitte tamamlanması geleneğini ortadan kaldırmıştır. Nazmı nesre yaklaştırmıştır.
• Şiirde aruz ölçüsünü Türkçeye başarılı bir şekilde kullanmıştır. (Aruzla Türkçeyi bağdaştıran iki önemli şairden biridir. (Diğeri Mehmet Akif)
• Hece ölüsünü, sadece çocuklar için yazdığı şiirlerde kullanmıştır. (Şermim)
• Batı edebiyatını, özellikle Fransız edebiyatını örnek almıştır.
• Serbest müstezat ve soneyi kullanmıştır.
• Biçime önem vermiştir. Parnasizmden etkilenmiştir.
• Manzum hikâye türünde şiirler yazmıştır.( Balıkçılar, Nesrin, Ramazan Sadakası, Hasta Çocuk)
• Şiirlerinden karamsarlık hâkimdir.
• Bütün dinlere düşman, tarihi ve sosyal değerlere karşıdır.
• Recaizade ile başlayan kartpostal altına şiir yazma modasını sürdürmüştür.(Avengişühur)
• Portre şiir yazma tarzını geliştirmiştir.(Avengitasvir şiirinde on iki sanatçının tasvir ve tahlilini yapmıştır.)
• “Sis” şiirini toplumu sıkan hürriyetsizliğe karşı yazmıştır. İstanbul’u olumsuz yönleriyle anlatır. 1902’de yazdığı bu şiirinde, İstanbul’u “fahişe bir kadın”a  benzetir. İstibdat yönetimine ve buna boyun eğen zihniyete nefretini dile getiri.
• “Tarih-i Kadim” şiirinde din kurumunu ve tarihi eleştirir. Bundan dolayı M. Akif’le tartışır.
• “Doksan Beşe Doğru” adlı şiirinde İttihat ve Teraki’nin Meclisimebusan’ı kapamasına gösterdiği tepkiyi anlatır.
• “Balıkçılar” adlı şiiri yoksulluğu anlatan manzum hikaye tarzı şiiridir.
• “Sen Olmasan” ve “Tesadüf” şiirlerinde bireyselliği ön plana çıkarır.
• “Ramazan Sadakası”, “Verin Zavallılara”, “Hasta Çocuk” ve “Balıkçılar” toplumsal içeriklidir.
• “Sabah Olursa”, “ Hanıyağma”, “Promete”, “Millet Şarkısı” Haluk’un Defteri, Haluk’un Amentüsü, Ferdadiğer önemli şiirleridir.
• Gençlere yönelik öğretici şiirler de yazmıştır.

Eserleri:

Rubab-ı Şikeste(Kırık Saz): İlk şiir kitabı (1899). Aşk, kahranümanlık, aile sevgisi ve doğa gibi konuları işlemiştir. Servetifünun tarzındaki şiirleri yer alır.

Rubab’ın Cevabı:

Haluk’un Defteri: Sosyal, ahlaki, milli duygularını içeren, Haluk’un kişiliğinde Türk gençliğine seslendiği, öğüt verdiği didaktik yapıtıdır.

Şermin: Hece ölüsüyle çocuklar için yazdığı şiirleri yer alır.

Şiirlerini kuş yuvası anlamına gelen “Aşiyan”adını verdiği evinde yazmıştır.

 CENAP ŞEHABETTİN(1870-1934)

• Tevfik Fikret’ten sonra ikinci önemli şairdir.
• Hem şiir hem düzyazı türünde eserleri vardır. Asıl önemli yanı şairliğidir.
• Şiirlerinde müzikaliteye önem vermiştir. Müzikalite açısından aruz ölçüsünü daha zengin bulduğundan bütün şiirlerinde aruzu kullanmıştır.
• Şiirde ahenk unsurlarına ve biçim güzelliğine önem vermiştir.
• İşlediği temalar aşk ve tabiattır.
• Toplumsal konuları hiç işlememiştir.
• Servetifünun şairleri içinde tabiatı en çok işleyen şairdir. “Tablo şiir” yazmıştır. Ona göre şiir, sözcüklerle yapılmış bir resimdir.
• Sembolizm ve parnasizm akımlarından etkilenmiştir.
• Dili son derece ağırdır.
• 1908’den sonra Yeni Lisancılarla sert ve uzun tartışmalara girmiştir.
• Serbest müstezat ve soneyi kullanmıştır.
• “Elhan-ı Şita”da kış mevsimini anlatır.
• ”Yakazat-ı Leyliye”(Gece uyanıklıkları) diğer önemli şiiridir.
• Aynı zamanda bir düzyazı ustasıdır. Düzyazılarında dili şiirlerine göre sadedir.

Eserleri:

Şiir: Tamat(Gençlik şiirleri)

Özdeyiş: Tiryaki Sözleri

Gezi: Hac Yolunda, Avrupa Mektupları, Suriye Mektupları, Afakıırak

Tiyatro: Yalan, Körebe, Küçük Beyler

İnceleme: Kadı Burhanettin, Shakspeare

ALİ EKREM BOLAYIR(1867-1937)

• Namık Kemal’in oğludur.
• 1897’de Yunan Harbi’nde yazdığı “Vasiyet” şiiriyle tanınmıştır.
• 1908’den sonra toplumsal konulara yönelmiştir.
• Çanakkale ve İstiklal Savaşı yıllarında milliyetçi şiirler yazmıştır.

Eserleri:

Şiir: Ruhıkemal, Şiir Demeti, İlham, Çocuk Şirleri, Ana Vatan, Ordunun Defteri

Tiyatro: Baria

Süleymen Nazif(1870-1927)

• Servetifünun’a katıldıktan sonra bireysel konuları işlemiş, 1908’den sonra “toplum için sanat” anlayışını benimsemiştir.
• İtilaf devletlerinin İstanbul’u fethetmesi üzerine “Kara Bir Gün” adlı yazısının yayımladığından Malta’ya sürülmüştür. Malta’da sürgündeyken “vatan” temalı şiirleriyle ünlenmiştir.
• Şiirlerinde Namık Kemal’i örnek alan sanatçı, toplumcu bir anlayışa sahiptir.

Eserleri:

Şiir: Gizli Figanlar, Batarya ile Ateş, Fırak-ı Irak, Malta Geceleri

Makale: Çal Çoban Çal, Tarihin Yılan Hikâyesi

Monografi: Namık Kemal, Mehmet Akif Ersoy

 

Faik Ali Ozansoy(1870-1950)

• Süleyman Nazif’in kardeşidir.
• Aşk, tabiat konularında duygu, hayal yüklü şiirler yazmıştır.
• 1908’den sonra toplumsal konulara yönelir.

Eserleri:

Şiir: Fani Teselliler, Elhan-ı Vatan

Tiyatro: Payitahtın Kapısında, Nedim ve Lale Devri

SERVETİFÜNUN DÖNEMİ ROMAN VE HİKAYE ÖZELLİKLERİ İÇİN TIKLAYINIZ!!!